នំក្រឡាន គឺជានំប្រពៃណីខ្មែរមួយប្រភេទ ដែលត្រូវបានគេយកអង្ករដំណើបច្រកចូលក្នុងបំពង់ឬស្សី ព្រមទាំងបិទច្នុកដោយប្រើសំបកដូង ឬស្លឹកចេក ហើយយកដុតរោលពីខាងក្រៅជុំវិញសំបកឬស្សី ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅភាគច្រើនបានស្គាល់ និងនិយមចូលចិត្តនំក្រឡាននេះណាស់ និងអ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះ ក្រឡាន គឺជាអាហារមួយប្រភេទ ដែលមានអាយុកាលជាយូរលង់ណាស់មកហើយ និងមានប្រវត្តិគួរអោយចាប់អារម្មណ៍បំផុត ដែលពលរដ្ឋទូទៅភាគច្រើនដែលចូលចិត្តបរិភោគនំក្រឡាននេះ ប៉ុន្តែមិនទាន់បានដឹងនៅឡើយ ។
ខាងក្រោមនេះ គឺជាប្រវត្តិខ្លះអំពីនំក្រឡាន៖
បើតាមការដំណាលពីអ្នកស្រុកនៅខេត្តបាត់ដំបង ពាក្យ «ក្រឡាន » មានប្រភពចេញពីជនជាតិភាគតិច «កូឡា» របស់ប្រទេសភូមា ដែលបានរត់ភឿសខ្លួន និងបានរសនៅលើទឹកដីខេត្តប៉ៃលិនសព្វថ្ងៃ ។ ជនជាតិដើមភាគតិច កូឡា បរិភោគអង្ករដំណើបជាអាហារប្រចាំថ្ងៃ ខុសពីជនជាតិខ្មែរយើង ដែលបរិភោគអង្ករខ្សាយ (អង្ករធម្មតា) ។ ជនជាតិកូឡា ពីសម័យមុន ប្រកបរបរទទួលទានដោយការរករ៉ែ ត្បូង មាស ពេជ្រ បរបាញ់សត្វ កាប់ឈើជាដើម ដែលតម្រូវអោយពួកគេត្រូវធ្វើដំណើរចូលទៅក្នុងព្រៃច្រើនថ្ងៃ ។ នៅពេលដែលពួកគេទៅព្រៃម្តងៗ ពួកគេមិនដែលយកទៅជាមួយនូវឆ្នាំង ក្អម ដែលធ្វើអំពីដីឥដ្ឋឡើយ ដោយពួកគេយល់ថា របស់ទាំងនោះ ធ្ងន់ ផុយ ស្រួយ ងាយបាក់បែក ។ ពួកគេប្រើវិធីចម្អិនអាហារ ដោយការស្វែងរកកាប់ដើមឬស្សីណាដែលមានប្រហោងធំៗ យកមកដាំស្ល ដោយដាក់បំពង់ឬស្សីបញ្ឈររួចដុតភ្លើងជាការស្រេច ។
ចំណែកឯជនជាតិខ្មែរយើងដែលបានទៅរករ៉ែ និងកាប់ឈើជាមួយជនជាតិភាគតិចកូឡា នាសម័យនោះ ក៍យល់ឃើញថា បាយដំណើបដែលចម្អិនក្នុងបំពង់ឬស្សីមានរស់ជាតិឆ្ងាយ ខុសពីបាយដំណើបដែលចម្អិនក្នុងឆ្នាំងធម្មតា ។ នៅពេលដែលពួកគេត្រលប់ពីព្រៃវិញ ពួកគេបានផ្សព្វផ្សាយពីវិធីចង្អិនអង្ករដំ ណើបក្នុងបំពង់ឬស្សីដល់អ្នកភូមិ ។ ចាប់ពីពេលនោះមក ខ្មែរយើងបានហៅឈ្មោះនំនេះថា នំក្រឡាន ឲ្យស្រដៀងនឹងឈ្មោះជនជាតិភាគតិច កូឡា ។ ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយ ពលរដ្ឋខ្មែរបានច្នៃគ្រឿងផ្សំផលិតក្រឡាន មានការវិវត្តន៍ជាបន្តបន្ទាប់រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ដែលគ្រឿងផ្សំរបស់វាមានដូចជា៖ អង្ករដំ ណើប សណ្តែកខ្មៅ ស្ករ ខ្ទិះដូង និងអំបិលបន្តិចបន្ទួច យកស្លឹកចេក រឺស្រកីដូងធ្វើច្នុក ដុតក្នុងចង្ក្រានធ្វើពីរបាដែក។ រយះពេលដុតអាស្រ័យលើទំហំបំពង់ឬស្សី ។ ដែលបង្កើតជា នំក្រឡានអង្ករដំណើបដែលមានរស់ជាតិឆ្ងុយដូងឆ្ញាញ់ពិសារ ។
ដោយសារតែក្រឡាន មានប្រវត្តិយូរលង់ដូច្នេះហើយ ទើបពលរដ្ឋខ្មែរតែងតែរក្សាទុកនូវរបៀបធ្វើតាមរយៈការចេះចាំតៗគ្នា រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។ នំក្រឡានមានលក់ស្ទើរតែពេញផ្ទៃប្រទេស ប៉ុន្តែកន្លែងមាននំក្រឡាន ដែលល្បី និងឆ្ងាញ់ជាងគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺ នំក្រឡានរបស់អ្នកនៅក្នុងភូមិសំរោង, ភូមិនរា និងភូមិតាគោម ស្រុកឯកភ្នំ ឃុំសំរោងក្នុង ខេត្តបាត់ដំបង ។ ចំណែកនៅខេត្តក្រចេះឯណោះវិញ ក៏មាននំក្រឡានដែលល្បីមានរស់ជាតិឆ្ញាញ់ប្រចាំតំបន់របស់គេដែរ គឺរបស់អ្នកភូមិថ្មគ្រែ ឃុំថ្មគ្រែ ស្រុកចិត្របុរី ។ រីឯនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យវិញ ក្រឡានដែលឆ្ញាញ់ គឺនំក្រឡានរបស់អ្នកភូមិគោកទន្លាប់ ឃុំបន្ទាយនាង ស្រុកមង្គលបុរី ។ ពលរដ្ឋនៅតំបន់ទាំងនោះ នៅតែរក្សាទំនៀមទម្លាប់នៃការធ្វើ នំក្រឡាន នេះរហូតមក ដោយពួកគាត់យល់ថា ជាកេរ្តិ៍ដំណែលរបស់ដូនតាបានបន្សល់ទុកសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ ដែលបានធ្វើឱ្យជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគាត់មានភាពធូរធារមួយកម្រិត ដែលជាមុខរបរតដូនតាមួយ ដែលទទួលបានចំណូលប្រចាំថ្ងៃសំរាបក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគាត់ផងដែរ ។
នៅខេត្តបាត់ដំបង នំក្រឡានត្រូវបានគេចាត់ទុកជានំប្រពៃណី និងជាផលិតផលទេសចរណ៍មួយផងដែរ ក្នុងស្រុកឯកភ្នំ ។ ក្រឡានអ្នកស្រុកឯកភ្នំ ត្រូវបានគេអោយដឹងថា មានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់ ពេញនិយម និងថែមទាំងមានប្រវត្តិគួរអោយចាប់អារម្មណ៍ និងយូរលង់ណាស់មកហើយ សម្រាប់អ្នកភូមិសំរោងក្នុង ភូមិនរា និងភូមិតាគោម ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបងនោះ ។
សេចក្តីរាយការណ៍ពីពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះបានអោយដឹងថា រូបមន្តនៃការធ្វើនំក្រឡានរបស់ពួកគាត់អោយមានឱជារសឈ្ងុយឆ្ងាញ់នោះ គឺពួកគាត់បានយកអង្ករដំណើប លាយជាមួយសណ្តែកខ្មៅ ខ្ទិះដូង និងគ្រឿងផ្សំមួយចំនួនទៀត រួចញាត់ចូលបំពង់ឬស្សី និងដុត ។
អ្នកស្រុកឯកភ្នំ បានធ្វើការលក់នំនេះចាប់ពី ១០០០ រៀល ឡើងទៅ អាស្រ័យទៅតាមទំហំតូច ឬធំ ។ ការធ្វើនំក្រឡានរបស់អ្នកភូមិ សំរោងក្នុង នៅតែប្រកាន់ភ្ជាប់នូវរូបមន្តបុរាណ ដើម្បីធ្វើ និងចំអិននំប្រភេទនេះ ។ សេចក្តីរាយការណ៍ពីមន្ទីរទេសចរខេត្តបាត់ដំបងបានអោយដឹងថា ជារៀងរាល់ព្រឹក ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលទៅទស្សនាវត្តសំរោងក្នុង តែងតែចំណាយពេលទស្សនា ឈ្វែងយល់ និងសាក់ល្បងភ្លក់រសជាតិនំក្រឡាននេះ ។
បច្ចុប្បន្នក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ត្រូវគេសង្កេតឃើញថា នំក្រឡាននេះ មានលក់នៅតាមទីផ្សារ ចំណតឡាន និងនូវតាមរមណីយដ្ឋាន និងទីប្រជុំជនផ្សេងៗទៀត ៕
ប្រភព ៖ មន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តបាត់ដំបង
