ក្រកោ ឬក្រកោស្បាត(Cardamom)ជារុក្ខជាតិច្រើនដុះតាមព្រៃភ្នំ និងព្រៃល្បោះ ជ្រលងភ្នំ វាដុះដោយខ្លួនឯង ឬគេអាចយកមកដាំ ដែលងាយស្រួលក្នុងការដាំ និងថែទាំបំផុត ។ ក្រកោស្ថិតក្នុងអំបូរក្រវ៉ាញដែរ ប៉ុន្តែប្រសិទ្ធិភាពវាក្រោមក្រវ៉ាញ ប៉ុន្តែបើគ្មានក្រវ៉ាញ គេអាចយកវាជំនួសបាន ។ យើងតាមក្រសួងបរិស្ថាន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្រកោត្រូវគេឃើញដុះក្នុងព្រៃតាមជ្រលងជួរភ្នំ ក្រវ៉ាញ និងជារុក្ខជាតិ ដែលរស់បានច្រើនឆ្នាំណាស់ ។ ដើមក្រកោមានកម្ពស់ពី ២ម៉ែត្រ ទៅ៣ម៉ែត្រពីដី ដើមរឹង និងដុះបែកគុម្ព។ រុក្ខជាតិនេះមានស្លឹក និងដើមដូចនឹងដើមរមៀត រំដេង ខ្ជាយដែរ ប៉ុន្តែអ្វីដែលខុសគ្នានោះ គឺវាគ្មានមើមឡើយ ហើយវាមានផ្លែចេញពីគល់តែម្តង ដែលចេញជាចង្កោមកួរជាបន្តបន្ទាប់គ្នា ងាយស្រួលប្រមូលផល។ ស្លឹកវែងរួមតូចនៅគល់ ហើយស្រួចចុង (elliptic-linear) ទងស្លឹកខ្លីៗមានប្រវែង ០,៥-១ស.ម និងគែមស្លឹកមានរោមគ្រាតៗ ។ គោលទម្រកញ្ចុំផ្កា (Floral stem) ដុះចេញពីក្តៀង ជិតគល់ដើម មិនសូវត្រង់ទៅលើទេ ច្រើនតែទ្រេតចុះក្រោមក្រាបដី ។
ផ្កាមានពីរស្រទាប់ ស្រទាប់ខាងក្រៅពណ៌ស បែកចេញជា៣ត្របក, ផ្កាខាងក្នុងមានពណ៌លឿង ទងផ្កាមានរោមគ្រាតៗ។ ផ្កាផ្តុំជាកញ្ចុំបែកមែកៗ (panicles) បំពងត្របកផ្កាមានប្រវែង ១៤-១៥ស.ម មានធ្មេញ៣ស្រទាប់ផ្កា ៣ពណ៌បៃតងថ្លា កេសរឈ្មោល (stamen) មាន១ពណ៌សរថ្លា ចុងប្លោកលម្អង (anther) បត់ចេញក្រៅ ។ ស្រទាប់ធំ (labellum) ពណ៌សរមានឆ្នូតៗ ពណ៌ស្វាយ ឬក្រហមក្រម៉ៅ។ កេសរញីមាន៣ក្លែប (3-lobed) ផ្លែស្ងួត (capsule) រាងមូលទ្រវែង មាន៣ជ្រុង ព្រោះមានកំពកវែងៗ ដូចជ្រុងនៅលើសម្បក ហើយពណ៌បៃតងខ្ចី ហើយមានគ្រាប់ច្រើន ១៥-២០គ្រាប់។ ពេលទុំនឹងមានពណ៌ក្រហមក្រម៉ៅ និងមានរសជាតិប្រហើរ( មិនក្ដៅពេក និងមិនត្រជាក់ពេក)។
បច្ចុប្បន្នក្រវ៉ាញត្រូវបានគេឲ្យដឹងថា កាន់តែខ្សត់ទៅៗ ដូច្នេះហើយបានជាប្រពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមជួរភ្នំក្រវ៉ាញ ត្រូវបេះក្រកោមកលក់វិញ ។ ចំណែកផ្លែក្រកោនោះផងទៀត ក៏ត្រូវបានគេឲ្យដឹងផងដែរថា ត្រូវបានពលរដ្ឋដែលរស់នៅតំបន់អារ៉ែង បានឡើងទៅបេះពីភ្នំមកទុកលក់ឲ្យឈ្មួញកណ្តាល ដែលមកទិញនាំចេញទៅក្រៅប្រទេសទៀតផង ដែលអ្នកទិញបន្តយកទៅប្រើសំរាប់ធ្វើជាវត្ថុធាតុដើមផលិតប្រេងខ្យល់ ។
បើយោងតាមការស្រាវជ្រាវមួយបានឲ្យដឹងថា ផ្លែក្រកោនោះដែរ ក៏អាចជួយព្យាបាលជំងឺក្រពះខ្សោយ បញ្ហាប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ភើ ក្អួត រាគ និងគ្រុនញាក់ ឈឺពោះ ទល់លាមក ធ្វើឲ្យដើរខ្យល់ស្រួល និងបញ្ហារាកមួល បានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពផងដែរ ៕
