គ្រប់បណ្តាខេត្ត ឬស្រុក នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា សុទ្ធតែត្រូវបានមន្ត្រីប្រចាំសម៉ីស្រុក ឬខេត្តទាំងនោះបានសាងរូបសំណាក ដើម្បីតំណាង ឬជានិមិត្តសញ្ញាសម្គាល់ឲ្យទឹកដីរបស់ខ្លួន ។ រូបសំណាកតំណាងឲ្យបណ្តាស្រុក ឬខេត្តនីមួយៗទាំងនោះផងទៀត បានសាងសង់ឡើង គឺសុទ្ធតែមានអត្ថន័យ និរឿងរ៉ាវជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រវត្តិ និងឈ្មោះនៃខេត្ត ឬស្រុកទាំងនោះផងដែរ ។ ជាក់ស្តែង នៅខេត្តកំពង់ធំ មានរូបចម្លាក់ដំរីជាន់ខ្លា ជាតំណាងខេត្ត, ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង មានរូបចម្លាក់ឆ្នាំង និងខេត្តបាត់ដំបង មានលោកតាដំបងក្រញូងជាដើម។ រូបសំណាកតំណាងខេត្តខ្លះ ត្រូវបានគេអះអាងថា មានអាយុកាលជាយូឆ្នាំមកហើយផងដែរ ។
ចំណែក រូបសំណាកផ្តិលថ្មកែវ គឺជារូបសំណាកដែលតំណាងឲ្យខេត្តពោធិ៍សាត់ ។ ទាក់ទងនឹងរូបសំ ណាកផ្តិលថ្មកែវនេះ មានមតិជាច្រើន បានលើកឡើងថា ហេតុអ្វីបានជាថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីខេត្ត ជ្រើសយករូបសំណាក់ផ្តិលថ្មកែវនោះ មកធ្វើជារូបតំណាងឲ្យខេត្តពោធិ៍សាត់ទៅវិញ ។ មតិទាំងនោះបានលើកឡើងទៀតថា មន្ត្រីខេត្តគួតែត្រូវជ្រើសយករូបក្រូចពោធិ៍សាត់, ដើមពោធិ៍, ដើមក្រវាញ, រូបសំណាកឧកញ្ញាឃ្លាំងមឿងជាដើម ទៅធ្វើជារូបតំណាឲ្យខេត្ត ។ ការលើកឡើងដូច្នោះក៏ព្រោះតែគេយល់ថា រូបទាំងនោះ សុទ្ធជាធនធានធម្មជាតិដែលសំបូរនៅក្នុងខេត្ត និងមានជាប់ទាក់ទង និងប្រវត្តិរបស់ខេត្តផងដែរ ។ ប៉ុន្តែពុំដូច្នោះឡើយ គឺរូបសំណាកផ្តិលថ្មកែវ នោះទៅវិញទេ ដែលត្រូវបានគេជ្រើសយកជារូបតំណាងឲ្យខេត្តពោធិ៍សាត់ ។ តើមានកត្តាអ្វីខ្លះដែលនាំឲ្យគេជ្រើសរើសរូបផ្តិលជារូបតំណាងខេត្តពោធិ៍សាត់ ? ខាងក្រោមនេះ គឺជាមូលហេតុពិត និងដំណើរដើមទងដែលនាំឲ្យគេជ្រើសរើសរូបផ្តិល ៤ដែលធ្វើអំពីថ្មកែវ មកធ្វើជារូបសំណាកតំណាងឲ្យខេត្តពោធិ៍សាត់ ៖
រូបសំណាកផ្តិលថ្មកែវ ត្រូវគេសាងសង់ឡើងត្រង់ចំណុចនៃរង្វង់មូលស្ថិតនៅចំកណ្តាលទ្រូងផ្លូវជាតិលេខ៥ មានចំងាយប្រមាញជាង ៥គីឡូម៉ែត ពីទីប្រជុំជននៃខេត្តពោធិ៍សាត់ ។ រូបផ្តិលថ្មកែវនោះ ត្រូវបានអ្នកជំនាញបានឆ្លាក់អំពីថ្មកែវ មានក្បូរក្បាច់រចនាផ្កាភ្ញី និងត្រូវបានបើកការរដ្ឋានសាងសង់ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោមអធិបតីភាពអភិបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ខូយ សុខា កាលពីជំ នាន់នោះ ។ រូបសំណាកផ្តិលថ្មកែវនោះ ក៏បានបញ្ចប់ការសាងសង់ និងត្រូវបានសម្ពោធជាផ្លូវការ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ គឺប្រើរយៈពេល១ឆ្នាំនៃការសាងសង់ ដែលពិធីសម្ភោធបានស្ថិតក្រោមអធិបតីភាព រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ស៊ុយ សែម នាជំនាន់នោះផងដែរ ។
រូបសំណាកផ្តិល ដែលមានគម្រប់គ្របយ៉ាងត្រឹមត្រូវ នៃរង្វង់មូលខេត្តពោធិ៍សាត់ មានក្បូរក្បាច់ផ្កាភ្ញីយ៉ាងល្អប្រណីត ទ្រដោយជើងពាន ដែលពេញទាំងតួផ្តិល គម្រប និងជើងពានទម្រ បានធ្វើឡើងអំពីថ្មកែវ ដែលជាធនធានដ៏កម្រ ប៉ុន្តែបែជាសំបូរនៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់នោះ ។ ផ្នែកផ្សេងទៀតនៃរង្វង់មូលផ្តិលថ្មកែវនោះ គឺខឿនថ្មជាទម្រ មានកម្រងកួរស្រូវពណ៌មាស អមសងខាងជារង្វង់ស្នែងក្របី រុំដោយខ្សែបូពណ៌ខៀវ និងក្រហមផ្នែកខាងក្រោម ដែលមានចារិកអក្សរពណ៌សថា«ខេត្តពោធិ៍សាត់» ទ្រដោយកម្រងស្លឹករុក្ខជាតិក្រវ៉ាញពណ៌បៃតង និងផ្កាពណ៌លឿងនៅចំកណ្ដាល ។ រង្វង់មូលផ្តិលនេះ មានអង្កត់ផ្ចិត២០ម៉ែត្រ ជើងទម្រផ្តិលមានបីថ្នាក់មានអង្កត់ផ្ចិត១១,២០ម៉ែត្រ កម្ពស់៣,១៥ម៉ែត្រ តួផ្តិតកម្ពស់ដល់គម្របលើប្រវែង៨,៨៥ម៉ែត្រ និងអង្គត់ផ្ចិតផ្តល់ ប្រវែង៦ម៉ែត្រ អាចផ្ទុកទឹកប្រមាណ១៣៥ម៉ែត្រគូប។
សេចក្តីរាយការណ៍បានឲ្យដឹងថា ការសម្រេចបើកការដ្ឋានសាងសង់រូបសំណាកផ្តិលថ្មកែវនេះ គឺនៅបន្ទាប់ពីបានឆ្លងកាត់ការពិភាក្សាយ៉ាងល្អិតល្អន់អស់រយៈពេលពីរឆ្នាំ អំពីសក្តានុពលនៃធនធានធម្មជាតិដែលមាននៅក្នុងខេត្ត រួមមានក្រូចពោធិ៍សាត់ ដើមក្រវាញ ថ្មកែវដែលជាធនធានរ៉ែដ៏កម្រ និងរូបសំណាកឧកញ្ញាឃ្លាំងមឿងជាដើម ។ បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់ពិភាក្សារួច នៅទីបំផុត រដ្ឋបាលខេត្តបានសម្រេចជ្រើសរើសយករូបផ្តិលចម្លាក់ផ្តិលថ្មកែវក្រោមមូលហេតុ និងអត្ថន័យបង្កប់ថា ៖
១-ផ្ដិល គឺជានិមិត្តរូបនៃការតម្កល់ទឹកទុក ដែលផ្តិលគឺជាសំភារៈប្រើប្រាស់ ដែលប្រជាជនខ្មែរតែងប្រើសម្រាប់ដាក់ទឹក តំណាងឲ្យខេត្តពោធិ៍សាត់ដែលសម្បូរប្រភពទឹកផងដែរ ។ ចំណែកថ្មកែវ ដែលអ្នកជំ នាញបានយកមកឆ្លាក់ជាផ្តិលនោះ គឺជាប្រភេទរ៉ែថ្មកែវ ជាធនធានកម្រ ប៉ុន្តែបែជាមាន និងថែមទាំងសំបូរនៅក្នុងតំបន់ជួរភ្នំឱរ៉ាល់ក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តពោធិ៍សាត់នោះទៅវិញ ។ ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះ តែងនិយមយកថ្មកែវមកឆ្លាក់ជារូបចម្លាក់ផ្សេងៗដូចជា រូបបដិមាអប្សរា ស្រីគ្រប់លក្ខណ៍ ផ្ដិល និងជាវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ផ្សេងៗទៀត ដែលប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះ បានយកមុខរបរចម្លាក់ថ្មកែវ ជាមុខរបរប្រ ចាំតំបន់របស់ពួកគេ គឺជាភូមិមួយផលិតផលមួយ របស់ខេត្តពោធិ៍សាត់ ។
២-ចម្លាក់ ដែលមាននៅលើផ្តិលថ្មកែវ និងខឿននៃរង្វង់មូល គឺបង្ហាញពីសក្ដានុពលនៃចម្លាក់ថ្មកែវ ដែលប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តបានទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលមុខវិជ្ជាចម្លាក់តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម នៅសាលារចនាខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលមានទីតាំងនៅជាប់ផ្លូវជាតិលេខ៥ ខាងលិចក្បាលស្ពានថ្ម ឆ្លងស្ទឹងពោធិ៍សាត់ និងមានការរីកដុះដាលមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ មួយវិញទៀត ក្បូរក្បាច់រចនា ដែលមាននៅលើជើងទម្រដ៏រឹងមាំ ដែលទ្រជើងពាន និងផ្ដិលបានបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋខេត្តពោធិ៍សាត់ ជាអ្នក ដែលលមានចិត្តអំណត់ ឧស្សាហ៍ព្យាយាម និងមានទេពកោសល្យក្នុងមុខរបរចម្លាក់ តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ។ បច្ចុប្បន្ននៅក្នុងទីរួមខេត្តពោធិ៍សាត់សម្បូរទៅដោយកន្លែងលក់រូបចម្លាក់ជាច្រើន ទាំងកន្លែងលក់ដុំ កន្លែងលក់រាយ និងថែមទាំងបាននាំចេញទៅក្រៅខេត្ត និងក៏ជាកត្តាដែលនាំឲ្យភ្ញៀវទេសចរណ៍ចូលចិត្តទិញរូបចម្លាក់ថ្មកែវនោះមកធ្វើជាវត្ថុអនុស្សាវរយ៍ផងដែរ ។
៣-ទឹក ៖ ទឹកគឺជាប្រភពដ៏ធំធេងមិនចេះរីងស្ងួតនៅជួរភ្នំក្រវាញ និងភ្នំឱរ៉ាល់ ដែលខ្ពស់ជាងគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងមានភ្នំជាច្រើនទៀត ។ ប្រភពថាមពលនៅទីនោះ អាចកសាងជាទំនប់វារីអគ្គិសនីជាច្រើនកន្លែង ដែលជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសលើគ្រប់វិស័យ និងការចែកចាយថាមពលនៅទូទាំងប្រទេសផងទៀត ។ សក្តានុពលដែលអាចឲ្យគេបង្កើតជាវារីអគ្គិសនីនេះ ទើបខេត្តពោធិ៍សាត់ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា គឺជាធុងអាគុយដ៏ធំមួយផងដែរ ។ ទឹក និងធនធានធម្មជាតិនៅជួរភ្នំទាំងពីរ គឺជាទីតាំងទេសចរណ៍ធម្មជាតិដ៏សំបូរបែប ក្នុងទឹកដីខេត្តពោធិ៍សាត់ ។ ប្រភពទឹកមិនចេះរីងស្ងួតនៅក្នុងបឹងទន្លេ សាប ដែលនៅទីនោះមានធនធានធម្មជាតិ ជីវៈចម្រុះ និងប្រភេទសត្វស្លាបជាច្រើនទៀត និងមច្ឆជាតិ បានរួមចំណែកផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋបានក្នុងប្រទេសផង និងបម្រើវិស័យទេសចរណ៍ផង ។ ទឹកនៅទីនោះ គឺជាប្រភពហូរចេញពីភ្នំក្រវាញ និងភ្នំឱរ៉ាល់ ដែលបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់វិស័យធារាសាស្ត្រដោយអាចធ្វើជាតំបន់ស្ដុក និងស្ទាក់ទឹកជាច្រើនកន្លែងក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ ដើម្បីស្រោចស្រពលើផ្ទៃដីកសិកម្ម និងវាលទំនាបបម្រើនូវសេចក្ដីត្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ។
មូលហេតុដ៏មានសារៈសំខាន់មួយទៀតត្រូវបានគេបានឲ្យដឹងថា ការបង្កើតឲ្យមានរង្វង់មូលនេះឡើង គឺដើម្បីទប់ស្កាត់ការបើកបរលឿនលើសកំណត់, បញ្ចៀសកកស្ទះចរាចរ, កាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ និងក៏ដើម្បីកែលម្អសោភ័ណភាពទីប្រជុំជនក្រុងនិងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ផងដែរ ៕
