ផ្ការាក់ ឬផ្កាស្នេហ៍ ឬផ្កាខ្មោច ត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្នបានចាត់ទុកថា ជាផ្កាតំណាងឲ្យភាពអបមង្គល ឬអបលក្ខណ៍ ទៅតាមការយល់ឃើញដែលមិនបានឆ្លងកាត់ការពិចារណារបស់ពួកគេ និងសឹងតែត្រូវបានគេបំភ្លេចចោលលែងយកមកប្រើប្រាស់ទៀតហើយ ។
ផ្ការាក់ ឬ ផ្កាស្នេហ៍ ក្នុងភាសាអង់គ្លេសបានសរសេរថា Crown Flower ដែលប្រែជាភាសាខ្មែរថា ផ្កាម្កុដ ។ នៅប្រទេសថៃ ផ្ការាក់នេះផងដែរ ត្រូវបានពលរដ្ឋថៃបានហៅថា ផ្កាស្នេហ៍ ឬផ្កាក្រង ឬផ្កាភួង យ៉ាងពិរោះ និងមានអត្ថន័យយ៉ាងល្អ ។ ដើមរាក់ ជាប្រភេទរុក្ខជាតិដែលដើមវាមានកម្ពស់ត្រឹម ២ម៉ែត្រ ទៅ៣ម៉ែត្រ មានសម្បុរពីរពណ៌ គឺពណ៌ស និងពណ៌ស្វាយ ផ្ការបស់វាមានលក្ខណៈជាកញ្ចុំ មានរាងមូលនៅចុងមែក នៅពេលដែលផ្កានេះរីក ផ្កានេះមានចេញជា ៥ជ្រុង ជារង្វង់ និងស្រទាប់ខាងក្នុងរបស់វាមានរាងដូចជាមង្កុដដូច្នោះដែរ ។ ស្រទាប់ដែលនៅខាងក្នុងនេះហើយ ដែលគេយកវាមកក្រងជាកម្រងផ្កា។
ផ្កាស្នេហ៍ គឺជាប្រភេទពូជរុក្ខជាតិដែលគេច្រើនប្រទះឃើញដុះនៅតាមទីកន្លែងទួលស្រឡះ ឬពេលខ្លះ គេក៏ប្រទះឃើញមានដុះនៅតាមដងទន្លេ ស្ទឹងបឹងបួរផងដែរ ។ ពូជផ្កានេះ ជាប្រភេទរក្ខជាតិ ដែលងាយដុះ និងមានភាពធននឹងអាកាសធាតុបំផុត ។ គ្រាប់ផ្កានេះផងដែរ ក្រោយពេលដែលផ្លែវាទុំ វានឹងបែកចេញមកខាងក្រៅ ហើយអាចហោះហើរបន្លាស់ទីតាមខ្យល់ទៅកាន់កន្លែងផ្សេងៗផងដែរ ក៏ព្រោះតែនៅនឹងគ្រាប់ផ្កានេះមានសំឡីសៗប្រវែងជាងមួយថ្នាងដៃ ។ នៅពេលដែលវាធ្លាក់ចុះនៅកន្លែងណាមួយនោះ វាក៏ដុះឡើងនៅកន្លែងនោះដោយងាយបំផុត ។ ផ្ការាក់នេះ ត្រូវបានគេឲ្យដឹងថា មានប្រភពនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីកណ្តាល និងប្រទេសឥណ្ឌា ។ នៅប្រទេសខ្មែរយើងនេះវិញ គេអាចរកផ្ការាក់បានដោយងាយ ដែលរុក្ខជាតិនេះ មានដុះស្ទើគ្រប់ទីកន្លែង មានដុះតាមអមសង្ខាងផ្លូវ ឬដីចម្ការ និងសូម្បីតែដីទុកចោល ក៏រុក្ខជាតិប្រភេទនេះអាចដុះបានដោយពុំចាំបាច់មានអ្នកដាំឡើយ ។
ផ្ការាក់ ជាផ្កាដែលកើតចេញពីរុក្ខជាតិ ដែលមនុស្សអាចប្រើប្រាស់បានជាប្រយោជន៍ដោយសារតែភាពស្រស់ស្អាត និងភាពប្លែកខុសពីផ្កាដទៃ ជាពិសេសសម្រាប់ប្រទេសដែលកាន់ពុទ្ធសាសនា ដែលពុទ្ធសាសនិកចូលចិត្តក្រងភួងមាល័យ ដើម្បីធ្វើជាសក្ការៈបូជាចំពោះព្រះពុទ្ធរូប និងក្នុងពិធីប្រពៃណីផ្សេងៗទៀតផងដែរ ។ សំរាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ ផ្ការាក់ ត្រូវពលរដ្ឋខ្មែរបានស្គាល់ និងហៅជាទូទៅ ប៉ុន្តែនៅតំបន់ខ្លះ ត្រូវបានគេហៅផ្កានេះថា ជាផ្កាខ្មោច ទៅវិញ ដែលមិនមែនជាឈ្មោះដើមនៃផ្កានេះឡើយ ។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជាការពិតជាក់ស្តែង ប្រជាជនខ្មែរពីដើមបានមានជំនឿថា ផ្ការាក់មានអត្ថន័យជាផ្កាមង្គល តំណាងឲ្យភាពថ្លៃថ្នូរ និងស្ងប់សុខ ដូច្នេះហើយទើបដូនតាខ្មែរគេនិយមយកផ្កានេះទៅធ្វើជាកម្រងដាក់នៅកន្លែងគោរពបូជាផ្សេងៗ ។ មួយវិញទៀត ដោយសារតែភាពសម្បូរនៃរុក្ខជាតិប្រភេទនេះ ដែលងាយស្រួលរក និងមិនបាច់ចំណាយប្រាក់ទិញផងនោះ ទើបប្រជាជនខ្មែរពីដើម ដែលជំនាន់នោះមិនទាន់មានទីផ្សារ និងមិនទាន់មានផ្កានាំចូលពីក្រៅប្រទេសផងនោះ បានបេះផ្កានេះជំនួសផ្កាម្លិះ យកទៅក្រងជាភួងមាល័យ ដើម្បីប្រើក្នុងពិធីផ្សេងៗ ក្នុងនោះមានពិធីបុណ្យសពផងដែរ បានយ៉ាងស្រស់ស្អាត និងប្រកបដោយភាពថ្លៃថ្នូរ។
ពលរដ្ឋខ្មែរពីដើម បានឲ្យតម្លៃកម្រងផ្កានេះណាស់ ហើយកាន់តែមានតម្លៃថែមទៀត គឺការយកកម្រងផ្កានេះទៅរៀបចំក្នុងពិធីតម្កល់សព ដែលគេជឿថា នឹងអាចដឹកនាំដួងវិញ្ញាណរបស់សព ដែលបានស្លាប់ទៅនោះ បានទៅដល់ទីស្ងប់សុខ និងបានទៅកើតនៅកន្លែងដែលខ្ពស់ ដែលថ្លៃថ្នូរ និងជៀសផុតពីភាពពិបាកទុក្ខវេទនាទាំងឡាយ ។ ម៉្យាងទៀត ដោយសារពិធីបុណ្យសព ជាពិធីស្ថិតក្នុងពេលអាសន្នបន្ទាន់ ដូច្នេះហើយ ការប្រើប្រាស់ផ្ការាក់ ជាផ្កាដែលងាយស្រួលរកនេះ គឺជាជម្រើសដែលល្អបំផុត សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរយកមកតុបតែងលើមឈូសសព ។
ទំនៀមនៃការយកកម្រងផ្ការាក់ទៅរៀបចំមឈូសដូច្នេះហើយ ទើបនាំឲ្យមនុស្សមួយចំនួនបែរជាយកទៅនិយាយតាមបែបអវិជ្ជមានតៗគ្នា និងពួកគេបែជាហៅផ្កានេះយ៉ាងសាមញ្ញថា ផ្កាខ្មោច ។ ការដែលហៅថាផ្កាខ្មោច បានបង្កើតឲ្យមានជំនឿថា ផ្ការាក់នេះ គឺតំណាងឲ្យភាពអពមង្គល ឬអបលក្ខណ៍ ដែលប្រើសម្រាប់មនុស្សស្លាប់ ឬបុណ្យសពតែប៉ុណ្ណោះ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក៏មានមនុស្សចាស់មួយចំនួន រស់នៅតាមទីជនបទ ថែមទាំងបានប្រើប្រាស់ផ្ការាក់ ឬផ្កាស្នេហ៍នេះ ដើម្បីបន្លាចកូនៗ ឬក្មេងតូចៗ ដើម្បីបង្ខាំងពួកគេដែលចូលចិត្តទៅលេងតាមព្រៃស៊ុបទ្រុបដែលមានដើមរាក់ដុះច្រើន កុំឲ្យពួកគេទៅទីនោះ ក្នុងបំណងបារម្ភពីសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ ។ ការបន្លាបដែលមិនបានគិតពីឥទ្ធិពលថ្ងៃក្រោយដោយមិនដឹងខ្លួនបែបនេះ ក៏ជាដើមចមមួយដែលនាំឲ្យពួកគេធំឡើង បានដក់ជាប់ក្នុងសតិអារម្មណ៍នូវភាពខ្លាចរអានៃផ្កាខ្មោច ដែលនាំឲ្យពួកគេ មិននិយមប្រើផ្ការាក់នោះទៀតឡើយ ។
ជំនឿតគ្នាប្រកបដោយការយល់ច្រឡំ និងមិនបានស្វែងយល់ការពិតនេះហើយ បានបណ្តាលឲ្យផ្កាដ៏ស្រស់ស្អាត និងងាយស្រួលលូតលាស់នេះ ក្លាយជាផ្កាដែលគួរឲ្យខ្លាចទៅវិញ ។ ហើយដោយសារមនុស្សមានការយល់ច្រលំច្រើនដូច្នេះហើយ ទើបបច្ចុប្បន្នមិនសូវមានអ្នកប្រើ និងអ្នកដាំផ្ការាក់នេះឡើយ ។
បើយោងទៅតាមវចនានុក្រមខ្មែរ របស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត និង វចនានុក្រមខ្មែរ នៃកាផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ព.ស.២៥១១ គ.ស.១៩៦៧ បានសរសេរថា ៖ រាក់ មានថ្នាក់នាមសព្ទ ជាឈ្មោះឈើតូច ស្លឹកក្រាស់សម្បុរ-ស ប្រផេះ ដែលយ៉ាងធំប៉ុនៗបាតដៃ មានជ័រស, មាន ២ប្រភេទ គឺ រាក់ស មានផ្កាសម្បុរស, រាក់ក្រហម ផ្កាសម្បុរស្វាយស្រគាំ, ផ្ការាក់ទាំង២យ៉ាងនេះ មានក្លិនក្រអូបលាយក្រពុលបន្តិចៗ ជនានុជនរាប់អានច្រើនដោតក្រងជាភួងមាលា ឬប្រើក្នុងវេលាថ្វាយបង្គំទទួលឋានន្តរ(ថ្វាយបង្គំងារ) ។
តាមរយៈការបកស្រាយនៃវចនានុក្រមខ្មែរនេះផងដែរ ល្មមអាចយកធ្វើជាតឹកតាងបានថា ផ្ការាក់ ត្រូវបានគេប្រើធ្វើជាភួងសំរាប់ប្រើបូជាដល់ព្រះពុទ្ធ ឬនៅក្នុងពិធីមង្គល ។ នៅក្នុងជំនឿខ្មែរថា ការថ្វាយភួងមាលាចំពោះព្រះ និងជូនភួងមាលា ជាតំណាងឲ្យការប្រសិទ្ធិពរជ័យ មង្គលសិរីសួស្តីជាដើម ។ គេក៏បានប្រើភួងនៃផ្ការាក់នេះ ក្នុងពិធីប្រគល់ និងទទួលឋានន្តរ ដែលជាពិធីមង្គល ជាពិធីកិត្តិយសខ្ពង់ ខ្ពស់មួយក្នុងសង្គមខ្មែរ ដែលអាចបញ្ជាក់បានថា កម្រងផ្ការាក់ពុំមែនប្រើសម្រាប់តែតុបតែងមឈូសសព ដូចដែរគេយល់ច្រឡំនោះឡើយ ។
ផ្ការាក់ ក៏ត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរពីជំនាន់ដើម ក៏និយមហៅផ្កានេះថា «ផ្កាស្នេហ៍» ផងដែរ ជាពិសេសនាជំនាន់ហ្លួងស៊ីសុវត្ថិ ។ ប្រជាជនខ្មែរនាជំនាន់នោះ តែងនិយមប្រើប្រាស់កម្រងភួងនៃផ្ការាក់នេះ ក្នុងការតុបតែងគ្រឿងសក្ការៈបូជាមានបាយសីជាដើម ក្រងជាគំរបត្រៃចីវរ ចាក់ជារំយោលជរសំយុងសម្រាប់អ្នករបាំ ក្រងជាភួងមាលា ចាក់ជាគោមរយ៉ា ដែលក្រោយមកគេនិយមប្រើគោមរយ៉ាកម្រងកែវ ឬរយ៉ាមាល័យសំរាប់លំអតាមមាត់បង្អួច ទ្វាផ្ទះ ឬក្នុងប្រាសាទ និងតុបតែងជាក្បាច់ផ្សេងៗ ព្រោះជំនាន់នោះមិនទាន់មានការលក់ និងនិយមប្រើផ្កាម្លិះច្រើនដូចសម័យនេះឡើយ។
នៅប្រទេសថៃ ដែលជាប្រទេសក្បែខាងកម្ពុជានោះវិញ ពលរដ្ឋគេនៅតែរក្សាការប្រើប្រាស់ផ្ការាក់ ឬផ្កាស្នេហ៍នេះ បានយ៉ាងល្អ ដែលមាននៅក្នុងពិធីមង្គល ឬពិធីសាសនាផ្សេងៗ ដោយប្រកាន់ភ្ជាប់នូវជំនឿសាសនានៅក្នុងប្រពៃ ណីថៃបានយ៉ាងល្អ ។ គេបានហៅផ្កានេះថា “ផ្កាស្នេហ៍ ឬផ្កាក្រង ឬផ្កាភួង ដូចជាផ្កាម្លិះ ដែលគេយកមកក្រង ព្រោះជនជាតិថៃស្គាល់ផ្កានេះតាមរយៈការយកមកក្រង ជាភួងផ្កានោះឯង” ។ ភាគច្រើនគេយកផ្កាស្នេហ៍នេះមកក្រងជាមួយនិងផ្កាម្លិះ ឬផ្កាដទៃទៀត រួចគេយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងពិធីនានាដូចជា ពិធីភ្ជាប់ពាក្យ ពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬពិធីដទៃទៀត ដែលជាប់ទាក់ទងទៅនឹងសេចក្តីស្រឡាញ់ រួមមានពិធីច្រូចទឹកឲ្យពរជ័យកូនកំឡោះក្រមុំ ជាកម្រងផ្កាសម្រាប់បំពាក់ឲ្យកូនកំឡោះក្រមុំ ព្រមទាំងបាចលើគ្រែផ្សំដំណេកគូស្វាមីភរិយាថ្មីផងទៀត ។ នៅជាមួយគ្នានោះផងដែរពលរដ្ឋថៃ ដែលរស់នៅភូមិភាគឥសាននៃប្រទេស ពួកគេបានស្រឡាញ់ និងចូលចិត្តផ្កានេះខ្លាំងណាស់ ។ ពលរដ្ឋនៅភូមិភាគឥសាននៃប្រទេសថៃទាំងនោះ បានចាត់ទុកផ្ការាក់នេះ តំណាងឲ្យភាពស្មោះស្ម័គ្រ សេចក្តីស្រឡាញ់ ។ ដោយ សារតែពួកគេមានជំនឿបែបនេះហើយ ទើបមានគ្រួសារថៃខ្លះបានប្រើប្រាស់ផ្ទាំងគំនូរនៃផ្កាស្នេហ៍នេះ មកដាក់តាំងនៅក្នុងផ្ទះពួកគេ ដែលគេជឿថា ការតាំងរូបបែបនេះ នឹងធ្វើឲ្យស្វាមីស្រឡាញ់ក្រុមគ្រួសារ ហើយជាពិសេសនោះ គឹធ្វើឲ្យស្វាមីស្រឡាញ់ ភរិយាតែម្នាក់គត់ ៕
